Damıtılmış su, su buharını sıvı suya yoğunlaştırarak saflaştırılan sudur. Genellikle damıtma işlemi, saf olmayan suyun kaynatılıp, yoğunlaştırılarak buharının bir kapta toplanmasını kapsamaktadır. Ancak nemli topraktan, bitkilerden, kardan ve yağmurdan da damıtılmış su elde edilebilir. Acil durumlar için içme suyu elde etmek veya musluk suyunu iyileştirmek için su damıtılabilir. Damıtılmış su elde etmek için;
Filtrelenmiş su, musluk suyunun ev filtreleme sistemi veya bir musluk filtresi veya bir su filtreleme sürahisi yoluyla filtrelenmesidir. Filtrelenen sular, klor (genellikle dezenfektan olarak belediye musluk suyuna eklenir) veya böcek ilaçları ve bakır veya kurşun gibi metaller gibi kimyasalların çıkarılmasına yardımcı olan bazı karbon ve mikron filtre kombinasyonlarından geçmektedir. Filtreler aynı zamanda kötü kokuları ve tatları da ortadan kaldırmaktadır.
Arıtılmış su, genellikle musluk suyu birçok arıtma işleminden geçmesiyle elde edilir. Arıtılmış su kimyasal kirleticileri, bakterileri, mantarları ve algleri ortadan kaldıran bir işlemle filtrelemenin bir adım ötesine geçmektedir. Marketlerde hazır şişelerde aldığımız su arıtılmış sudur.
Damıtılmış su, daha özel arıtılmış su türüdür ancak evde üretilmesi çok daha kolay ve ucuzdur. Arıtılmış suda olduğu gibi, 10 ppm (milyonda bir toplam çözünmüş katı madde, diğer adıyla kirletici maddeler) sınıflandırma gereksinimini karşılamaktadır. Damıtma işlemi basittir, musluk suyu buharlaştığı noktaya kadar ısıtılmalıdır. Buhar suya dönüştüğünde, arkasında herhangi bir mineral kalıntısı bırakmaktadır. Elde edilen yoğunlaştırılmış sıvı ise damıtılmış sudur.
Soba veya Ateş Kullanarak Suyun Damıtılması
Soba veya kamp ateşi gibi bir ısı kaynağınız varsa sadece kaynatmaktansa saf olmayan suyu damıtmak daha uygundur. Bunun nedeni kaynamanın birçok patojeni öldürmesi ancak kimyasal safsızlıkları gidermemesi veya belirli bakteri sporlarını öldürmemesidir. Bu yöntemi deniz suyu, musluk suyu ve hatta bir su birikintisinden gelen su dahil herhangi bir suda uygulayabilirsiniz. Suyu damıtmak için, saf olmayan suyu koyabileceğiniz büyük bir kaba, büyük olanın içinde yüzen veya su seviyesinin üzerine kaldırılabilen daha küçük bir kaba ve büyük kaba uygun bir kapağa ihtiyaç duyulmaktadır. Biraz buzunuz varsa, süreç çok daha hızlı ilerlemektedir.
1. Büyük tencere kısmen saf olmayan su ile doldurulur.
2. Toplama kabını suyun üzerinde yüzdürülür. Amaç, ters çevrilmiş kapaktan bu kaseye su damlar bu nedenle kasenin damlamaları yakalayacak büyüklükte olmasına dikkat edilmelidir.
3. Tencere kapağı tencere üzerine ters çevrilir. Su ısıtıldığında tencerede su buharı yükselerek kapakta damlacıklar halinde yoğunlaşacak ve toplama kabına düşecektir.
4. Tencere ısıtılarak su kaynama süreci daha hızlı gerçekleştirilir.
5. Buz küpleri varsa, bunlar tencere kapağının üstüne yerleştirilir. Buz, tencerenin kapağını soğutur ve su buharının sıvı suya yoğunlaşmasına yardımcı olur.
6. Kapak tencereden çıkarılırken dikkatli olunmalıdır, buhar, tencere veya sıcak suyun yakmasına engel olunur. Damıtılmış su (toplama kabındaki su) temiz bir kapta saklanmalıdır. Kirletici maddelerin zamanla temiz suya sızmaması için su depolamasına uygun bir kap kullanılmalıdır.
ÖNEMLİ NOT: Büyük tencerede 8 bardak su, 180- 200 °F’da bir saat damıtılarak yaklaşık 1+1/4 fincan damıtılmış su elde edilmiştir. Markette alacağınız bir galonluk su için yaklaşık 13 saatlik damıtma süresine ihtiyacınız duyulmaktadır.
Alternatif Toplama Yöntemi
Daha iyi bir yöntem, damıtılmış suyu tencerenin dışında toplamaktır. Birinci yöntemden daha iyi bir yöntemdir çünkü temiz suyun “kirli” su ile kirlenme riski azaltılmış olur ve kaynak suyun sürekli ısıtılması sağlanır. Diğer seçenek ise kaynayan suyun üzerine kapak yerine bir huni yerleştirmektir. Huninin ucu bir toplama şişesine bağlamak için plastik akvaryum hortumu veya bakır boru kullanılır. Toplama şişesinin huniden daha aşağıda olmasına dikkat edilmelidir böylece yerçekimi suyu boşaltmak için yardımcı olacaktır.
Yağmur veya Kardan Damıtılmış Su Elde Etmek
Yağmur ve kar, doğal olarak damıtılmış sudur. Su karadan, okyanustan, göllerden ve nehirlerden buharlaşır ve atmosferde yoğunlaşarak yağış olarak düşer. Yağış, havadaki partikülleri toplar ancak çok kirli alanlar dışındaki yağmur suları içilecek kadar saftır. Ayrıca ağaçlardan veya binalardan değil, gökyüzünden doğrudan akan yağmur veya kar toplamak da hijyen açısından önemlidir.
Temiz bir kapta yağmur veya kar topladıktan sonra herhangi bir safsızlığın dibe çökmesi için biraz beklenir. Dilerseniz filtre kahve için kullanılan filtre kağıdından süzülebilir veya kaynatılabilir.
Bitkilerden, Çamurdan veya İdrardan Damıtılmış Su Elde Etmek
Acil durumda iken tencere ve ateş gibi maddelere erişiminiz olmayabilir. Ev yapımı güneş enerjili damıtma cihazı kullanarak suyu damıtmak mümkündür. Bu damıtma yöntemi, içmek için toplayabileceğiniz suyu buharlaştırmak için güneşin ısısını kullanmanızı hedeflemektedir. İdrar, çiy, bitkiler, nemli toprak veya deniz suyu gibi herhangi bir nem kaynağını kullanabilirsiniz. Bununla birlikte, zehirli bitkilerden uzak durmaya dikkat edilmelidir çünkü uçucu toksinler damıtılmış suyu kirletebilir. Kaktüsler, eğrelti otları ve otların kullanımı genellikle güvenlidir. Bu yöntemin en büyük dezavantajı, su toplamanın uzun sürmesidir.
1. Güneşli bir yerde zeminde bir çukur kazılır.
2. Damıtılmış suyu toplamak için deliğin dibinin ortasına bir fincan yerleştirilir.
3. Nemli, toksik olmayan bitkiler veya kabın dış tarafına nemli toprağı yerleştirilir.
4. Delik bir plastik parça ile örtülür, kaya veya toprakla sabitlenir. Nemin kaçmasını önlemek için delik olabildiğince iyi kapatılmalıdır. Plastik suyu ve ayrıca sera etkisi yoluyla ısıyı hapseder.
5. Gömülü kabın hemen üzerindeki plastiğin üzerine bir çakıl taşı veya başka bir ağırlık koyulmalıdır. Su buharlaştıkça plastik üzerinde yoğunlaşır ve çukura doğru düşer, sonunda fincana damlar.
6. Su içmek veya daha fazla bitki veya toprak eklemek dışında düzeneği bozmamaya dikkat edilmelidir. Plastiği her açtığınızda, nem serbest bırakır ve süreç yavaşlar.
Damıtılmış Suyu Her Gün İçmek Güvenli Midir?
Damıtmanın dezavantajı, musluk suyunda doğal olarak oluşan tüm yararlı maddeleri ortadan kaldırmasıdır. Bu nedenle günlük içme suyu olarak genellikle damıtılmış su kullanılması önerilmez. Ayrıca damıtılmış su için kullanılacak herhangi bir saklama kabı dikkatlice seçilmelidir. Bunun nedeni, damıtılmış suyun besin eksikliği, içinde depolandığı kaptaki kimyasalların süzülmesine neden olabilir. Su hemen kullanılmayı planlanıyorsa, çoğu kap uygun olacaktır ancak uzun süreli depolama için en iyisi cam veya yüksek kaliteli paslanmaz çelik kap kullanmaktır.
Hazırlayan: Rabiye Baştürk
