Çıkarma işlemi temelde basit bir işlemdir, özellikle de tam sayılarla çıkarma işlemi yapılıyorsa oldukça kolay bir kaç adımda bu işlemi öğrenebilirsiniz. Bunun yanında ondalıklı, kesirli sayılarda çıkarma işlemi yaparken işlemler tam sayılardaki işlemlere göre biraz daha zorlaşmaktadır. Çıkarma işlemini doğru şekilde öğrenip yapabildiğiniz takdirde sayıları toplama, çarpma ve bölme işlemini de kolay bir şekilde yapabileceksiniz. Şimdi çıkarma işlemini tüm detaylarıyla öğrenmek için aşağıdaki adımları incelemeye başlayın.
Eldeli İşlemle Büyük Tam Sayıları Çıkarma
1. En az iki basamaklı bir sayı yazın. Örneğin sayımızdan biri 43 diğeri de 28 olsun ve adım adım 43′ den 28’i nasıl çıkaracağımızı inceleyelim (43 – 28).
2. Basamakları denk gelecek şekilde sayıları alt alta yazın. Büyük sayı üste, küçük sayı alta gelecek şekilde sayıları yazın. 43 sayısındaki 3’ün altına 28 sayısındaki 8’i ve 43 sayısındaki 4’ün altına 28 sayısındaki 2’yi yazın. Bu şekilde yaparak sayıların birler ve onlar basamaklarını aynı hizaya getirmiş olursunuz.
- Eğer sayılarda yüzler, binler ve daha fazla basamak varsa yine aynı şekilde alt alta gelecek şekilde yazın.
3. Üstteki sayının birler basamağından, alttaki sayının birler basamağını çıkarın. Alttaki sayının birler basamağındaki rakam üstteki sayının birler basamağındaki rakamdan büyükse çıkarma işlemi biraz zor olabilir. Verdiğimiz örnekte alttaki sayının birler basamağındaki rakam (8), üstteki sayının birler basamağındaki rakamdan (3) büyüktür. Burada yapmanız gerekenler:
- 3’den 8 çıkmayacağından dolayı yandaki rakamdan (4) bir onluk alınır, böylelikle 3, 13 olmuş olur.
- 3 sayısını onlar basamağından elde alarak 13 yaptığımızda 43 sayısının onlar basamağındaki 4’de 3 olmuş olur.
- 13 sayısından 8 çıkarıldığında sonuç 5 olur. Bu çıkan rakam sonuç kısmına yazılır.
4. Üstteki sayının onlar basamağındaki rakamdan alttaki sayının onlar basamağındaki rakamı çıkarın. Eğer sayılarınız üç basamaklıysa ve yine bir önceki adımdaki gibi alttaki sayı üsttekinden büyükse bu durumda yüzler basamağından yine elde alarak çıkarma işlemini yapmalısınız.
- Burada unutmamanız gereken onlar basamağından birler basamağına elde verdiğimiz için 43 sayısındaki 4, 3 olmuş olur. Çıkarma işlemine devam edersek; 3-2 = 1 olarak sonucun onlar basamağı bulunmuş olur. 43-28 = 15 olarak bulunmuş olur.
5. İşlemin sağlamasını yapın. Yaptığınız çıkarma işleminin doğruluğundan emin olmak istiyorsanız bu durumda cevabınıza küçük sayıyı eklemelisiniz. Eklediğinizde ortaya çıkan sonuç size büyük sayıyı vermelidir.
- İşlem sonucunu 15 bulmuştuk, küçük sayıda 28 olduğuna göre işlemin sağlamasını yapmak için 15 + 28 = 43 olarak büyük sayı bulunmuş olur. Büyük sayımız bu olduğuna göre yaptığımız çıkarma işlemi doğrudur. Aferin!
Küçük Tam Sayılarda Çıkarma İşlemi
1. Hangi sayının daha büyük olduğunu belirleyin. Örneğin 16-8 işlemini yaparken kullanacağını teknikle 3-32 işlemini yaparken kullanacağınız görselleştirme tekniği farklı olacaktır.
- 16-8 işlemi incelendiğinde ilk sayı olan 16, ikinci sayı olan 9’dan daha büyüktür.
- 2. problemde ise ikinci sayı olan 32, 3’den daha büyüktür.
İpuçları:
- Sayıları parçalara ayırarak çıkarma işlemini daha kolay bir şekilde yapabilirsiniz. Örneğin 73 – 35 işlemini yapmak için 73 sayısını 70 ve 3 olarak iki parçaya ayırın, aynı şekilde 35 sayısını da 30 ve 5 olarak iki parçaya ayırın. Şimdi 70′ den 30’u çıkarın 40 sonucunu elde edeceksiniz. Şimdi bu sayıya 3 eklemeniz ve 5 çıkarmanız gerekecektir. Bu işlemde 2 çıkaracağınız anlamına gelir. 40′ dan 2 çıkarırsanız sonucu 38 olarak bulmuş olursunuz.
Uyarı:
- Pozitif ve negatif sayılardan oluşan işlemler varsa bu durumda işler biraz daha karışabilir. Böyle bir durumda Tamsayıları Toplama ve Çıkarma makelesine başvurabilirsiniz.
