Çıkarma İşlemi Nasıl Öğretilir

  • Mayıs 23, 2020

İlkokul çağlarındayken çoğu öğrenci matematiksel konseptleri kavrama konusunda sıkıntı çekebilir. Toplama, çıkarma, çarpma, bölme kulağa kolay gelse de, küçük yaştaki çocuklara doğru örneklerle anlayabilecekleri şekilde açıklanmazsa, bu onların gözünü korkutabilir ve öğrenmelerini daha da zor hale getirip daha ileriki zamanlarda da matematikten soğumalarına kadar gidebilir. İşin bu noktaya varmaması için, onları öğrenirken eğlendirebilecek, düşünmelerini ve günlük hayatta gördükleri şeylerle bağlantı kurabilmelerini sağlayabilecek birkaç yöntem bulunmaktadır. Çıkarma işlemini öğrencilere öğretebilmek için deneyebileceğiniz yöntemlere örnek olarak aşağıdakileri verebiliriz:

Çizimler veya Nesneler Yardımı ile Çıkarma İşlemini Öğretme

Çıkarma İşlemi Nasıl Öğretilir Adım 1

1) Öğrencilerinize anlayabilecekleri kelimelerle bir çıkarma problemi kurarak başlayın. Kuracağınız bu problemi yazarken onların ilgisini çekebilecek ve bağlantı kurabilecekleri nesneler kullanın. Örneğin; “Tabakta 6 tane elma vardı ve Aysu bu elmaların 2 tanesini yedi. Geriye kaç tane elma kaldı?” gibi basit bir problemle başlayabilirsiniz.

2) Öğrencilerinizin soruyu anlamasına çizim yaparak yardımcı olun. Küçük çocukların görsel hafızaları daha iyidir ve bu şekilde onlara sunulan materyali algılamaları daha kolay olur. Bu yüzden, problemi açıklamaya tahtaya ya da bir kağıda 6 tane elma çizerek başlayabilirsiniz. Onlara soruyu açıklarken, 2 elma yendiği için çizimdeki 2 elmanın üzerine birer çarpı işareti koyabilirsiniz. Bu şekilde kaç tane kaldığını kolay bir şekilde anlayacaklardır. Daha da açıklayıcı olmak isterseniz, elmaları çarpılamadan önce numaralandırabilirsiniz.

3) Gerçek nesneler kullanmayı deneyin. Çizmek her ne kadar etkili bir yöntem olsa da, öğrencilerin dokunup etkileşim kurabilecekleri elmaların yerini tutamayacaktır. Bu yüzden önlerine koyacağınız 6 elmadan ikisini ortadan kaldırmanız, onların sonucu kolayca bulabilmelerini sağlayacaktır. Hatta aynı işlemi farklı nesnelerle, örneğin çikolata veya şekerlerle yaparak, onlara matematiğin genel bir kavram olduğu fikrini de aşılayabilirsiniz.

4) Rakamlara geçin. Öğrencilerinize elmaların aslında rakamlar olduğunu açıklamanızın zamanı geldi. Onlarla adım adım konuşarak, problemi size yazdırmalarını sağlayabilirsiniz. Daha önce sorduğunuz soruyu parça parça onlara sorabilirsiniz. Örneğin; “İlk başta kaç elma vardı?” dediğinizde size 6 cevabını verdiklerinde tahtaya 6 yazın. Daha sonra; “Peki Aysu kaç tane yedi?” diye sorun ve 2 cevabını aldığınızda tahtaya “-2” yazarken onlara bunun bir çıkarma işlemi olduğunu ve bu yüzden sayıların arasına “-” işaretini koymanız gerektiğini açıklayın. Daha sonra onlara kalan elma sayısını sorun ve 4 cevabını aldığınızda tahtaya “=4” yazarak çıkarma işlemini tamamlayın.

Sayı Doğrusu Yardımı ile Çıkarma İşlemini Öğretme

1) Öğrencilerinize kelimeler ile bir çıkarma problemi kurarak başlayın. Örneğin; “Bir sokak kedisinin 8 tane yavrusu oldu ve bu yavruların 7 tanesi öğrenciler tarafından sahiplenildi. Geriye sahiplenilmesi için kaç adet yavru kaldı?” gibi bir soru sorabilirsiniz.

2) Çözüm için bir sayı doğrusu çizin. Yine ilk yöntemde olduğu gibi öğrencilerin görsel hafızasına hitap etmek faydalı olacaktır. Bunun için 0’dan 8’e kadar bir sayı doğrusu çizin ve öğrencilerinize kaç tane yavrunun sahiplenildiğini sorun. “7” cevabını aldığınızda, parmağınızı 8 sayısının üzerine koyun ve 8’den geriye doğru saymaya başlayın. 7 sıra saydıktan sonra parmağınız 1 sayısının üzerine geldiğinde durun ve onlara geriye sahiplenilmesi gereken kaç yavru kaldığını sorun.

3) Aynı soruyu rakamlarla açıklayın. Öğrencilerinize yavruların sayısını rakamlarla da ifade edebileceğinizi söyleyin ve onlara size işlemi yazdırmaları için sorular sormaya başlayın. Örneğin; “İlk başta kaç yavru vardı?” diye sorun ve “8” cevabını aldığınızda tahtaya “8” yazın. Daha sonra; “Peki kaç yavru sahiplenildi?” diye sorun ve “7” cevabını aldığınızda onlara bunun bir çıkarma işlemi olduğu için “-” işaretini kullanmanız gerektiğini söyleyin ve tahtaya “-7” yazın. Son olarak; “Sahiplenilmesi gereken kaç yavru kaldı?” diye sorun ve “1” cevabını aldığınızda tahtaya “=1” yazarak işlemi tamamlayın.

Olgu Aileleri Yardımı ile Çıkarma İşlemini Öğretme

1) Öğrencilerinize olgu ailelerini açıklayarak başlayın. Öğrencilerinize olgu ailelerinin aynı rakamları kullanan bir grup matematik problemi olduğunu açıklayın. Her ailede 3 rakam olduğunu ve bu 3 rakamın değişik şekillerde toplanılıp çıkarılabileceğini anlatın. Örneğin; 20, 12 ve 8 bir olgu ailesi oluştursun ve bu üçlüyü kullanarak onlara iki toplama işlemi ve iki çıkarma işlemi olmak üzere toplam dört işlem yazın

  • 20-8=12
  • 20-12=8
  • 12+8=20
  • 8+12=20

2) Öğrencilerinize kelimelerle bir çıkarma işlemi kurun. Öğrencilerinize ilk iki yöntemde olduğu gibi anlayabilecekleri basit kelimelerle bir çıkarma işlemi yazın. Örneğin; “Arda’nın 12 adet bilyesi vardı, bunların 4 tanesini Aysu’ya verdi. Arda’nın kaç adet bilyesi kaldı?” gibi bir çıkarma problemi yazabilirsiniz.

3) Bir olgu ailesi kullanarak problemi çözün. Öğrencilerinize problemi çözebilmek için birinci adımda tahtaya yazdığınız olgu ailelerine benzer şekilde hangi olgu ailesini kullanmalarını gerektiğini sorarak, onları çözümü bulabilmek için adım adım yönlendirin. Tahtaya “12-4=?” yazın ve onlardan ailenin üçüncü üyesini bulmalarını isteyin. Daha iyi anlayabilmeleri için işlemi farklı şekillerde yazın ve öğrencilerinize boşluklara hangi rakamın gelebileceğini sorun. Örneğin; “4+_=12”, “_+4=12”, “12-_=4” ve “12-4=_” yazın.

Ortak Temel Yöntemi ile Çıkarma İşlemini Öğretme

1) Öğrencilerinize ortak temel yöntemini açıklayarak başlayın. Ortak temel yöntemi, basitçe iki nokta arasındaki uzaklığı ölçerek çıkarma işlemi yapmak olarak açıklanabilir. Tahtaya 0’dan 10’a kadar giden bir sayı doğrusu çizerek, öğrencilerinize ortak temel yöntemini açıklamaya başlayabilirsiniz.

  • Öğrencilerinize ilk olarak “7-2=?” gibi basit bir çıkarma problemi sorun.
  • Başlangıç noktası olarak sayı doğrunuzda 2 rakamını bulun ve öğrencilerinize bunun başlangıç noktanız olduğunu söyleyin.
  • Sayı doğrunuzda 7 rakamını bulun ve öğrencilerinize bunun bitiş noktanız olduğunu söyleyin.
  • Adım adım sayarak (3, 4, 5, 6, 7 şeklinde) iki nokta arasındaki uzaklığı bulun.
  • Öğrencilerinize uzaklığın 5 olduğunu, yani işlemin “7-2=5” olacağını söyleyin.

2) İki basamaklı çıkarma işlemine geçin. Öğrencilerinize bunun ilk yaptığınız işleme benzediğini, fakat arada daha fazla mesafe ve durak noktası olduğunu açıklayarak başlayın.

  • Öğrencilerinize “86-25=?” gibi bir çıkarma problemi sunun.
  • Sayı doğrunuzda 25 rakamını bulun ve öğrencilerinize bunun başlangıç noktanız olduğunu söyleyin.
  • Sayı doğrunuzda 86 rakamını bulun ve öğrencilerinize bunun bitiş noktanız olduğunu söyleyin.
  • İlk olarak bir sonraki onluk rakamda durun. Yani 25’ten 30’a gidin ve aradaki uzaklığı 5 olarak yazın.
  • 86’dan bir önceki onluk rakamda durun. Yani 30’dan 80’e gidin ve aradaki uzaklığı 50 olarak yazın.
  • Son olarak 80’den 86’ya gidin ve aradaki uzaklığı 6 olarak yazın.
  • Bulduğunuz 3 rakamı toplayın: “5+50+6=61” Yani, işlemin “86-25=61” olacağını söyleyin.

Kaynak: 1 (Erişim: Mart 29, 2019) 2 (Erişim: Mart 29, 2019) 3 (Erişim: Mart 29, 2019)

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.