Bir Sıvının Asit mi Baz mı Olduğu Nasıl Anlaşılır

  • Temmuz 9, 2020

Bir sıvının asit mi yoksa bir baz mı olduğunu bilmek önemlidir. Asitler ve bazlar farklı özelliklere sahiptir ve diğer maddelerle karıştırıldıklarında farklı davranışlar sergilerler. PH ölçümü, asitleri ve bazları tanımlamanın bir yolu olarak da kullanılabilir. Asitlerin ve bazların çok çeşitli tanımları vardır. 

Arrhenius Tanımı

Bir Sıvının Asit mi Baz mı Olduğu Nasıl Anlaşılır (Arrhenius Tanımı)

Bir Arrhenius asiti H+ veya H3O+ (Hidronyum iyonu) derişimini arttırır, protonlar tek başlarına çözelti içinde yüzmezler bu iyonlarla birlikte bulunurlar. Bir Arrhenius bazı OH iyonlarının konsantrasyonunu arttırır. Arrhenius asidine bir örnek HCl’dir. HCl çözeltiden ayrıldığında hidronyum iyonu konsantrasyonu artar. Bir Arrhenius bazına örneği NaOH’dir. NaOH suda ayrıldığında hidroksit iyonlarının konsantrasyonunu arttırır.

Brønsted-Lowry  Tanımı

Daha fazla reaksiyon tanımlayabilmek için Brønsted-Lowry tanımı proton transferine odaklanır. Brønsted-Lowry asidi başka bir moleküle proton veren herhangi bir tür, Brønsted-Lowry bazı başka bir molekülden proton kabul eden herhangi bir tür olarak tanımlanır. Brønsted-Lowry tanımları asitlerin ve bazların tanımını genişletir bu nedenle Arrhenius asitleri ve bazları da Brønsted-Lowry asitleri ve bazlarıdır.

Lewis Tanımı

Son olarak Lewis tanımı, asitlerin ve bazların en geniş kapsamlı olarak tanımlanmış halidir. Bir Arrhenius asidinin bir Brønsted-Lowry asidi olması gibi, bir Brønsted-Lowry asidi bir Lewis asididir. Lewis tanımında, asitler elektron çifti alıcıları olarak tanımlanmıştır. Bunun bir sonucu olarak asit, elektronları besleyen madde ile kovalent bağ oluşturur. Bazlar elektron çifti vericileri olarak tanımlanmıştır.

Sıvıların pH değerini hesaplamak için 3 yöntemden bahsedilecektir.

Sıvının Özelliklerini Gözlemlemek

1.Adım: Asitler ve bazlar temas halinde birbirlerini nötralize ederler. Bu nötralizasyon reaksiyonu, iki reaktanın ısı ve gaz açığa çıkarmasına neden olur. Bu reaksiyonu gerçekleştirmek için iyi bilinen güvenli bir asit seçilir. Bir kaseye veya tabağa sıvıdan bir örnek konulur. Asit bir damlalık ile eklenir. Kasede köpürme oluştuğu görülürse sıvı büyük olasılıkla bir bazdır. Sirke gibi seyreltik bir asit seçilir. Hidroklorik asit veya nitrik asit gibi güçlü asitler kullanılmamalıdır.

2.Adım: Örnek bir damlalık ile kabın tabanına eklenir. Bir nötralizasyon reaksiyonunun fışırdadığını ve köpürdüğü görülürse sıvınız büyük olasılıkla bir asittir. Güçlü bir baz kullanmaya gerek yoktur. Kabartma tozu gibi zayıf bir baz yeterlidir.

3.Adım: Asitler ve bazlar tatlarına göre ayırt edilebilir, ancak bu asla güvenli olmayan ve gıda için uygun olmayan sıvılarda denenmemelidir.  Sadece su, süt, portakal suyu gibi insan tüketimine uygun sıvılar için denenmelidir.

4. Adım: Sıvının içmek için güvenli olduğuna emin olunursa, tadılır. Asitler ekşi tatlarıyla ayırt edilir (limonlar sitrik asit bakımından yüksektir). Bazlar acı bir tat ile ayırt edilir (hardal).

Renkli Göstergeler Kullanmak

1.Adım: Bir indikatör bir asit veya baz ile temas ettiğinde renk değiştirir. Turnusol kağıdı asit varlığında maviden kırmızıya ve bir baz varlığında kırmızıdan maviye döner. Mor lahana suyu asit ile temas ettiğinde kırmızıya, baz ile temas ettiğinde mavi ve güçlü bir baza maruz kaldığında sarı renkte olacak şekilde antosiyaninler olarak bilinen kimyasallar içerir. 

2.Adım:  PH şeritleri kullanmak istenirse şeritler sıvıya batırılır. Şeridin anlık olarak kuruması beklenir. Sıvı bir gösterge kullanılırsa, gösterge temiz bir kaba konulur. Numune sıvısı damlalıkla alınarak göstergeye eklenir.

3.Adım: pH şeritleri veya sıvı gösterge kullanıldığında her ikisi içinde renk değişimi aynı olmalıdır. Turnusol kağıdı gibi bazı göstergeler sadece çözeltinin asit mi yoksa baz mı olduğunu gösterir. Mor lahana suyu gibi diğer göstergeler, sıvının yaklaşık pH aralığını gösterir.

pH Ölçmek

1.Adım: PH değerini ölçmenin birkaç farklı yöntemi vardır. Hidrojen elektrot yöntemi standart uygulamalar için kullanılabilen ve en doğru ölçümü yaptığı kabul edilen bir yöntemdir ancak çoğu uygulama için elverişsizdir. En yaygın kullanılan yöntem cam diyot yöntemidir. Kullanımı kolaydır ve her kullanıldığında tutarlı sonuçlar verir. Çok küçük miktarda numuneler kullanılıyorsa, yarı iletken tipte bir pH metre kullanılabilir.

2.Adım:  Numune yeterince kararlı olmalıdır ( Asitliği/bazlığı anlık değişmemelidir). PH metre ile ölçüm yapmadan önce numune çalkalanır veya karıştırılır. Numunede katı parçacık bulunmamalı ve numune sıcaklığı sabit olmalıdır. Bu koşullar ile en doğru okumayı gerçekleştirilir.

3. Adım: Her sayaç farklılık gösterir bu nedenle kullanılan sayaç kullanım klavuzuna uygun olarak kullanılmalıdır.  Genellikle hazırlanan numuneye ve pH değeri bilinen çözeltiye elektrot konulmasını gerekir. Her iki elektrot temiz olmalıdır.

4. Adım: Her iki elektrot da uygun sıvılara batırılır. 2 elektrot arasındaki voltaj farkı, 2 çözeltinin pH’ı ile bağlantılıdır. Ölçüm cihazı bu fark ile çözeltinin pH değerini hesaplar.

Hazırlayan: Rabiye Baştürk

Kaynak: 1 (Erişim: 6 Temmuz 2020) 2 (Erişim: 6 Temmuz 2020)

Article Categories:
Kimya

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.